Bebeğiniz göz rengi ne zaman belli olur? Bu 5 madde her şeyi belirliyor

Birçok bebek, ilk doğduğunda mavi veya gri gözlere sahip olsa da, bu renk kalıcı olmayabilir. Göz renginin son halini alması karmaşık genetik faktörlere bağlıdır ve tahmin ettiğinizden daha uzun sürebilir.

Peki, bebeğinizin göz renginin kalıcı olarak ne zaman belli olacağını gösteren o kritik dönem nedir? Ve genetik mirastan çevresel faktörlere kadar bu sonucu etkileyen 5 temel belirleyici madde nelerdir? İşte ebeveynlerin bu büyülü süreçle ilgili bilmesi gereken tüm detaylar...

1. Göz Rengi Zamanla Değişir

-İrisin rengi de tıpkı saç ve cilt rengi gibi melanin adı verilen bir proteine ​​bağlıdır. Vücudumuzda, görevi melanin salgılamak olan melanosit adı verilen özel hücreler bulunur.

-Zamanla, melanositler yalnızca az miktarda melanin salgıladığında, bebeğinizin gözleri mavi görünür. Biraz daha fazla melanin salgılanırsa, gözleri yeşil veya ela rengini alır. Melanositler çok yoğunlaştığında ise gözler kahverengi görünür (ki bu en yaygın göz rengidir) ve bazı durumlarda bu renk çok koyu olabilir.

-Melanositlerin görevlerini tamamlaması yaklaşık bir yıl sürdüğü için, bebeğin ilk doğum gününden önce göz rengini kesin olarak belirlemek riskli bir tahmin olabilir.

-Renk değişimi yaşamın ilk 6 ayından sonra biraz yavaşlasa da, bu noktada hala önemli ölçüde değişim görülebilir.

2. Göz Rengi Genetik Bir Özelliktir

Göz rengi genetik bir özellik olsa da, biyoloji derslerinde öğrendiğimiz kadar kesin ve net kurallara bağlı değildir.

1. Mavi gözlü iki ebeveynin mavi gözlü bir çocuğa sahip olma olasılığı çok yüksektir, ancak bu her zaman geçerli bir kural değildir.
2. Kahverengi gözlü iki ebeveynin de kahverengi gözlü bir çocuğa sahip olma olasılığı yüksektir (ama bu bir garanti değildir).
3. Büyükanne veya büyükbabalardan birinin mavi gözlü olması, mavi gözlü bir bebeğiniz olma ihtimalini bir miktar artırır.
4. Eğer ebeveynlerden birinin gözleri kahverengi, diğerinin gözleri mavi ise, çocuğun göz rengi konusunda olasılıklar neredeyse eşittir.
5. Önemli Not: Çocuğunuzun bir gözü kahverengi, diğer gözü maviyse (heterokromi), bunu doktorunuza bildirin; bu durum, genellikle Waardenburg sendromu adı verilen nadir bir genetik rahatsızlığın işareti olabilir.

3. Yeni Doğan Bebeklerde Şaşılık (Göz Kayması) Normal mi?

Ebeveynler, yeni doğan bebeklerinin gözlerinin zaman zaman kaydığını sıklıkla fark ederler. Yaşamın ilk 6 ayı boyunca bu durum normal kabul edilebilir.

Başlangıçta, beyin bir şeye bakmak için gözleri nereye yönlendireceğini henüz öğrenmektedir. Yaşamın ilk 2-4 haftasında görme, bebeğin gözlerinin hedefi bulması için yeterince hassas değildir. Ebeveynler genellikle yeni doğan bebeklerinin kendilerine değil, yanlarına baktığını düşünürler ve bu doğrudur. Ancak yaşamın dördüncü haftasından itibaren, onu kucağınızda tutuyorsanız, bebeğiniz yüzünüze odaklanmaya başlayacaktır.

4. Görsel Gelişim Beyinde Gerçekleşir

Görsel gelişimin büyük bir kısmı gözlerde değil, beyinde gerçekleşir. Gelişen beynin karşılaştığı en büyük zorluklardan biri, görsel sinyalleri iki taraflı koordine etmektir.

1. Gözlerden gelen sinir sinyalleri, optik sinirler aracılığıyla beynin her iki tarafına dağılır. Bu sinyalleri anlamlandırabilmek için beynin iki tarafının iş birliği yapması, bilgileri karşılaştırması ve göz hareketlerini istenen yöne koordine etmesi gerekir.
2. 2 aylık olana kadar bebeğinizin yüzünüzü veya bir oyuncağı biraz takip ettiğini, sonra bir taraftan diğerine geçerken takibi bıraktığını fark edebilirsiniz. Ancak 2 aylık olduğunda sağdan sola ve tekrar geriye doğru sürekli takip edebilmelidir.
3. Bir sonraki büyük görsel dönüm noktası 6 aylıkken gerçekleşir. Bu zamana kadar beynin iki tarafı birbiriyle iyi geçinir. Bu noktaya kadar gözler, her ikisinin de bakacak bir şeyi olduğu sürece birlikte hareket eder; ancak biri herhangi bir girdiden mahrum kalırsa (örneğin bir şapkayla örtülürse), kendi yönüne kayabilir.
4. 6 aylık olduğunda, bir göz geçici olarak örtülü olsa bile gözler aynı yöne bakmaya devam etmelidir. Bu, kliniklerde bir gözü 3 saniye kapatıp aniden açarak ve diğer gözün hala takip edip etmediğine bakılarak yapılan "kapatma-açma testi" ile kontrol edilir.

5. Yalancı Şaşılık ve Tembel Göz (Ambliyopi) Uyarısı

Bazen bir çocuğun yüz şekli, gözleri aslında şaşı olmasa bile öyleymiş gibi görünmesine neden olabilir.

1. Yalancı Şaşılık: Geniş burun köprüsüne sahip bir çocuğun gözü, aslında sadece yana doğru baktığı halde, sanki içe dönükmüş gibi görünebilir. Bunu, çocuğunuzun gözlerindeki ışık yansımasını bir pencereden veya lambadan izleyerek kontrol edebilirsiniz; eğer yansıma her iki gözde de aynı noktaya düşüyorsa, gözler birlikte çalışıyor demektir.
2. Tembel Göz (Ambliyopi) Uyarısı: Ofis taramalarında bile, her zaman sapmaya eğilimli bir göz tespit edilemeyebilir. Sapmalar, çocuk yorgun olduğunda daha sık görülür. 6 aylık veya daha büyük çocuğunuzun gözünün her zaman diğeriyle aynı yöne bakmadığını fark ederseniz, doktorunu uyarın. Bir göz uzmanının (oftalmolog) çocuğu muayene etmesi çok önemlidir.
3. Ambliyopi, bir gözün diğeri kadar net göremediğinin bir işareti olabilir. Beyin, iki farklı görsel girdiden tek bir görüntü oluşturmaya zorlandığında, zayıf gözden gelen sinyalleri görmezden gelmeye başlar. Zamanla bu süreç geri döndürülemez hale gelebilir ve zayıf gözde kısmi körlüğe yol açabilir.
4. Çoğu durumda, çocuğun normal derinlik algısıyla büyümesini sağlamak için sorunun 3 yaşına gelmeden önce ele alınması gerekir. Ambliyopi tedavileri, durumun nedenine ve ciddiyetine göre değişir; gözlük, göz kapama (yama) veya nadiren kasların ayarlanması için ameliyat gerekebilir.